TIP METİNLERİNİN ÇEVİRİSİNE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR VE BEKLENTİLER: BİR OLGU ÇALIŞMASI

Abstract

Küreselleşen dünyada tıp bilimi hızla gelişmekte ve değişmektedir. Teknolojik bilgiler ve yenilikler anında ve eksiksiz olarak tıp bilimine aktarılmakta ve aynı hızla uygulama alanına girmektedir. Tıbbın katlanarak arttığı ve her geçen gün yeni alt dalların ortaya çıktığı gerçeği göz önünde bulundurulursa, hekimler için eşzamanlı enformasyon dolumu gerektiği açıktır. Bu gereksinimin günümüzde çeviri vasıtasıyla, etkili bir şekilde giderildiği bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, Norman Fairclough’ın üç boyutlu eleştirel söylem çözümlemesi modelinden yararlanarak ve sosyolojik ve ideolojik etmenleri göz önünde bulundurarak¸ tıp metinlerinin İngilizceden Türkçeye çevirilerinde hekimler ve düz okuyucular arasında asimetrik ilişki olup olmadığını araştırmak ve çevirinin bu asimetrik ilişkide oynadığı rolü göstermektir. Üç ana bölümden oluşan bu çalışmada İngilizceden Türkçeye yapılan tıp metinlerinin çevirisinde kullanılan özel alan dili olarak tıp dili incelenmiş, anket tekniği kullanılarak yapılan olgu çalışması, Fairclough’ın üç boyutlu eleştirel söylem çözümlemesi modeline göre değerlendirilmiştir. Söylemi bir metin, söylem uygulaması ve sosyal uygulama olarak ele alan Fairclough modelinden yararlanarak, çalışmada tıp metinlerinin İngilizceden Türkçeye çevirisinde hekimlerin çeviri edimine ilişkin söylemlerinin eleştirel çözümlemesi yapılmıştır. Ayrıca, çalışmada hekimlerin dil kullanımı konusunda iktidar pozisyonları da irdelenmiştir.